“Effe snel”, dé grote valkuil!
Zij vertegenwoordigen het belang van werknemers binnen ArboTechniek: de vakbonden. Samen met de werkgeversorganisaties staan zij aan het roer van het programma van ArboTechniek. Wat is hun verdienste en wat is hun drive?
Aan het woord zijn vakbondsbestuurders Gerard van Dijk (CNV), Stijn de Geus (FNV) en Bart Janssen (De Unie). Alle drie zijn ze lid van de Regiegroep ArboTechniek. En dat hun drive groot is, blijkt al snel; ze zijn niet te stoppen als het gaat om hun pleidooi om veilig en gezond te werken.
Zij-aan-zij
“Het is goed dat behalve economische belangen ook de menselijke belangen worden vertegenwoordigd”, zegt Stijn. “Ook al weten werkgevers inmiddels ook wel: gezonde werknemers zijn productieve werknemers”. Zij-aan-zij werken de vakbonden en werkgeversorganisaties al meer dan twintig jaar samen aan het arbo-instrumentarium. En ze zien dat de branche sindsdien al veel bewuster is geworden van de risico’s en het belang van veilig en gezond werken. Maar er blijft altijd werk aan de winkel. “We halen signalen op uit onze achterban en als wij dingen zien die niet in het belang van de werknemer zijn, dan trekken we aan de bel en in de Regiegroep”.
Oog voor de dagelijkse praktijk van vakmensen
De vakbondsbestuurders denken dat het programma ook zonder hun inbreng het veilig en gezond werken had bevorderd. “Maar dan was het misschien meer een ‘lightversie’ geweest”, denken ze. De bonden vragen bijvoorbeeld altijd aandacht voor het vertalen van lappen tekst in bondige factsheets. En voor ‘gewone mensentaal’ of pictogrammen waarmee je iets in één oogopslag duidelijk kunt maken.
Zo is ook de Veiligheidsapp van ArboTechniek tot stand gekomen. Een app die je -waar je dan ook bent- op je telefoon kunt raadplegen. Met illustraties en in korte zinnen laat deze app jou zien waar je aan moet denken. In allerlei werksituaties. Of je nou met een elektrisch aangedreven bus op pad gaat, op hoogte gaat werken, koelinstallaties gaat installeren, of ergens werkt waar onverwacht asbest vrijkomt. De thema’s van de -lijvige- arbocatalogi zijn allemaal vertaald in deze praktische app voor vakmensen op de werkvloer.
Continu op de rader
Wat is het streven? Dat je je als vakmens steeds bewust bent van veiligheid en vooraf stilstaat bij de veiligheidsrisico’s en -maatregelen. “Niet meer ‘effe snel’, niet meer de stoere jongen uithangen, en niet meer denken dat je het wel weet”, benadrukt Bart. Maar continu aandacht hebben voor de manier waarop je iets gaat doen en weten welke risico’s je werk met zich meebrengt. Preventie en bewustzijn van mensen; dat is waar wij ons op richten. Dat is een kwestie van cultuur.
"Blijf je kennis opfrissen en blijf altijd nadenken over veiligheid!"
Verder bouwen aan bewustwording
Er is al veel veranderd in de afgelopen decennia. “Het bewustzijn in de branche is ontzettend vergroot”, zegt Gerard. En zeker in deze branche is dat nodig; er wordt met veel meer materialen en stoffen gewerkt dan in de bouw bijvoorbeeld. En er wordt veel geïnnoveerd. Innovaties waarmee je veiliger kunt werken, zoals een exoskelet bijvoorbeeld. Maar ook innovaties door nieuwe regelgeving. Denk aan het uitfaseren van F-gassen die vervangen moeten worden door alternatieven die verstikkend kunnen zijn.
Zeker in deze tijd, waarin de vraag naar vakmensen groot is, loop je het risico dat veilig en gezond werken net iets minder aandacht krijgt. Daar waarschuwen wij als vakbonden voor. En we steken onze nek ervoor uit, ook als mensen vinden dat we ‘niet zo moeten zeuren’; wij vormen de voorhoede in de cultuurverandering die nodig is.
Van jongs af aan inpeperen
Het zijn echt niet allemaal nieuwkomers of anderstaligen die zich onvoldoende bewust zijn van de risico’s. Misschien juist niet. Vaak laten monteurs toch na verloop van tijd de aandacht verslappen. Je moet het echt ingepeperd krijgen: blijf je kennis opfrissen en blijf altijd nadenken over veiligheid! Op de opleidingen komen de leerlingen al jong in aanraking met veiligheids- en gezondheidsrisico’s. Stagiaires en jonge vakmensen storten zich vaak op het werk en zijn zich niet altijd bewust van onveilige situaties. En ze zijn al helemaal weinig bezig met hun gezondheid van later. Misschien een mooi idee voor ArboTechniek: digitaal lesmateriaal voor de opleidingen over veilig en gezond werken. Dan is dat meteen mooie promotie voor de branche.
"Bespreek incidenten of bijna-incidenten! Laat ook anderen in de branche ervan leren."
Ook na je pensioen gezond
“Denk alsjeblieft niet dat je zomaar kunt gaan rijden met allerlei gevaarlijke stoffen in je busje die maar beperkt of niet vastzitten, en zeker niet met meerdere tegelijk, want dan gelden er weer andere regels. En die regels zijn er niet voor niets. Die helpen jou als werknemer om ook op latere leeftijd nog gezond te zijn” benadrukt Bart.
Die langere termijn is juist ook het perspectief van de vakbonden. “Ook na je pensioen, wil je gezond leven en niet dat je ‘de krant al vroeg hebt opgezegd’ zoals Bart het in dialect zegt”. Daarom zijn we ook scherp op de lange termijn gezondheidseffecten van bijvoorbeeld dieselmotoremissie en chroom 6.
Aanbevelingen voor werknemers
Wat wij werknemers tenslotte willen meegeven? Bespreek incidenten of bijna-incidenten! Laat ook anderen in de branche ervan leren. Gebruik de gratis veiligheidsapp van ArboTechniek! En roep de hulp in van een arbo-adviseur van ArboTechniek! Dat kan via jouw werkgever, maar ook als ondernemingsraad of VGWM-commissie en kost je niets!