Samen voor elkaar
Op bezoek bij Lomans Totaalinstallateur
Voor Daniëlle den Otter en Richard van Lingen van Lomans Totaalinstallateur is het voorkomen van te hoge psychosociale arbeidsbelasting (PSA) de sleutel tot succes. Als respectievelijk medewerker Fit & Vitaal en manager KAM zijn zij allebei nauw betrokken bij het onderwerp. Wat drijft hen? Hoe gaan zij in gesprek over de soms lastige onderwerpen? En wat leveren hun inspanningen op? Twee gedreven professionals delen hun ervaringen.
Fit en vitaal houden
Daniëlle den Otter heeft vijf jaar geleden de overstap gemaakt naar de techniek, en heeft een achtergrond in het maatschappelijk werk. “Ik heb veel mensen individueel begeleid, ook mensen die wel een zetje in de rug konden gebruiken. Ik kwam er na mijn stap naar Lomans achter dat mijn interesse lag bij vitaliteit en duurzame inzetbaarheid. Als coach en als sparringpartner. Aan die rol kon ik bij Lomans perfect invulling geven.” Richard van Lingen werkt nu 3 jaar als KAM-manager bij Lomans. “Ik kijk naar veiligheid breed bij Lomans, maar werk daarin nauw samen met Daniëlle. Veilig werken begint uiteindelijk bij het individu.”
Voorkomen of beperken
Psychosociale arbeidsbelasting (PSA) gaat kort gezegd over hoe de medewerker zich voelt op de werkvloer. Als arbeidsomstandigheden zoals werkdruk of de omgang met collega’s of klanten niet goed geregeld zijn, kan er werkstress ontstaan. Dit wordt ook wel PSA genoemd. De werkgever heeft de plicht PSA waar mogelijk te voorkomen of te beperken. Daniëlle: “Bij Lomans krijgen medewerkers op verschillende manieren te maken met PSA. Bijvoorbeeld door deadlines die gehaald moeten worden. Die kunnen wel eens onder druk komen te staan door leveringsproblemen of de beschikbaarheid van vakmensen. Maar ook agressie en ongewenst gedrag op de werkvloer komt voor.” Richard vult aan: “Soms hebben medewerkers te weinig invloed op hun eigen agenda, maar wel veel verantwoordelijkheden. Soms krijgen al die verantwoordelijkheden de overhand waardoor de impact op de agenda zo hoog wordt dat mensen omvallen.”
"Gezond en met plezier, nu en in de toekomst."
Preventie
Het probleem is dus duidelijk. Wat doet Lomans om een te hoge PSA tegen te gaan? Daniëlle: “Gezond en met plezier werken, nu en in de toekomst is kortgezegd ons hogere doel binnen Lomans. De basis is de PVO, dat is het preventieve vitaliteitsonderzoek. Dit is echt een meting voor jezelf. Waar sta je op gezondheidsgebied, fysiek en mentaal? Hoe slaap en ontspan je? Is er veel werkdruk? En heb je voldoende kennis om je vak te kunnen uitvoeren? Het gaat ons dus niet alleen om de bloeddruk en glucose, maar ook om PSA. Hoe gaat het écht met onze medewerkers, op alle vlakken?” Richard: “Het is vrijwillig, maar de deelname hieraan is altijd zeer hoog. Maar we proberen meer te doen aan de preventieve kant. Zo hebben we onlangs een Kaderdag gehouden over PSA, waarbij we onze collega’s handvatten hebben gegeven: ‘Welke stappen volgen we binnen Lomans als je ziet dat een collega niet lekker in z’n vel zit?’ Danielle heeft hiervoor een toolkit ontwikkeld om het de medewerkers zo makkelijk mogelijk te maken.”
Bewustwording en zelfreflectie
Voorkomen is beter dan genezen, aldus Daniëlle. “Vaak komen we pas in actie als zich een probleem of lastige situatie voordoet. Wij willen veel meer op de preventieve kant zitten. Daarom hebben we de Kaderdag georganiseerd. Naast de toolkit hoorde hier een praatplaat en een praatpot bij. Want het gesprek staat centraal. De uitdaging zit ‘m in het weghalen van de drempels zodat er daadwerkelijk over PSA gesproken wordt. Pas als het thema bespreekbaar is in de teams, kan er structureel aandacht aan worden besteed.” Richard is tevreden over de Kaderdag. “Het was een groot succes want bijna iedereen deed mee. Je ziet dat mensen zonder enige beleving van werkdruk, toch getriggerd worden op bepaalde onderwerpen. Dan zet je een eerste stap: het begint bij bewustwording en zelfreflectie. Natuurlijk is iedereen eerst onwennig. Maar als je ermee aan de slag gaat, wordt het bespreekbaar.”
Omzien naar elkaar
Aandacht voor PSA van bovenaf alleen werkt niet, weten Daniëlle en Richard. Daniëlle legt uit dat onderlinge samenwerking een belangrijke rol speelt. “Onze mensen hebben een enorme drive. En er is onderling een sterk loyaliteitsgevoel. Dan mag de werkdruk nog zo hoog zijn; door het ‘samengevoel’ wordt daar een groot deel van opgelost. Medewerkers vangen belangrijke signalen op bij anderen en koppelen die terug aan hun collega of leidinggevende, zodat er ingegrepen kan worden. Dit gevoel van omzien naar elkaar proberen we echt te stimuleren.” Richard is het daarmee eens, maar plaatst een kanttekening. “Hoewel we onderling veel kunnen oplossen, zit er altijd een grens aan iemands fysieke en mentale gesteldheid. Als het echt teveel wordt, zie je iemand omvallen. Ook bij ons gebeurt dat helaas nog wel eens. Dat proberen we met onze inspanningen om de PSA terug te dringen koste wat kost te voorkomen.”
"Wij willen een ingang creëren om zaken bespreekbaar te maken."
Optelsom
Zoals gezegd begint het met preventie. Maar ook met het tijdig opvangen van signalen. Richard: “Wat ik mooi vind, is de concrete vraag die van leidinggevende naar medewerker wordt gesteld: ‘wat heb je van mij nodig om je werk goed te kunnen blijven doen?’. Dan creëer je voor de medewerker een ingang om aan te geven: ‘dit zit mij écht dwars’. Maar het gaat ook om gesprekjes bij de koffie, dat is in onze branche wel een moment om echt even het gesprek met elkaar aan te knopen.” Het is de optelsom van dit alles, die ervoor moet zorgen dat de PSA beperkt wordt en daarmee de uitval. Daniëlle geeft aan dat daarbij ook aandacht wordt besteed aan specifiekere groepen. “We werken met een leeftijdsfasebewust personeelsbeleid waar bijvoorbeeld medewerkers vanaf 55 en ouder een gesprek voeren over hun vitaliteit en inzetbaarheid. Hierdoor krijgen we een duidelijk beeld van de periode richting het pensioen, zodat zij fit, vitaal en met de juiste kennis deze laatste jaren kunnen volmaken. Onderwerpen als fysieke belasting, digitalisering, maar ook zingeving of het vrijmaken van tijd om voor kleinkinderen te zorgen komen aan de orde. Zo proberen we breed te kijken hoe onze oudere medewerkers fit en vitaal aan het werk kunnen blijven en ze ook zélf aan het denken te zetten.”
Goed voor elkaar
Werken al deze inspanningen? Desgevraagd strooien de twee arboprofessionals met voorbeelden. Richard: “Voor één van onze medewerkers werd het werk te zwaar. Hij stond op het punt een dag minder te gaan werken. Toen hij dat aangaf, werden andere opties besproken en inmiddels heeft hij een nieuwe rol waarin hij leerlingen begeleidt én fulltime kan werken.” Daniëlle vult aan: “Je kunt de cirkel bij ons echt rondmaken. We hebben een eigen Lomans Academy, waarin we zelf jonge monteurs opleiden. Een ouder wordende medewerker gaat zich meer richten op het doorgeven van zijn kennis en ervaring. Dit ervaren we als zéér waardevol in ons bedrijf.” Richard, samenvattend: “Het gaat uiteindelijk om fit zijn, vitaal zijn en met plezier je werk doen. En dat doe je niet alleen, maar samen. Ook wat betreft PSA sluit ik me helemaal aan bij onze slogan: ‘Al ruim 100 jaar; goed, voor elkaar’!”